بررسی باورهای فراشناختی و ویژگی‌های شخصیّتی بیماران وسواسی

زمینه و هدف:وسواس بیماری مزمنی است که موجب اختلال در عملکردهای مختلف بیمار شده و درمان آن نیز به دلیل ماهیّت علایم و میل به ازمان آن دشوار و پیچیده است. هدف مطالعه حاضر، بررسی باورهای فراشناختی و ویژگی­های شخصیّتی افراد وسواسی است. مواد و روش‌ها: در قالب طرح مقطعی یک ساله (از 9/1391 تا 8/1392)، 62 بیمار مبتلا به وسواس از کلینیک روان‌شناسی قزوین، به شیوه نمونه­گیری تصادفیِ زمانی انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها براساس پرسشنامه‌های باورهای فراشناختی ولز (MCQ)، ویژگی‌های شخصیّتی پنج عاملی کاستا و مک­کری (NEO-FFI) و علایم تشخیصی وسواس مادزلی (MOCI) انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و روش‌‌های آمار توصیفی و استنباطی در سطح 5 درصد و 1 درصد معناداری تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: مؤلّفه‌های شخصیّت و باورهای فراشناختی اثر معناداری بر شدّت وسواس ندارد. بیشتر افراد وسواسی در طیف روان­رنجورخویی و سپس باوجدان بودن قرار دارندو دو صفت برون‌گرایی و گشودگی در این افراد میزان پایین‌تری داشته است. بین باور اعتماد شناختی و سایر باورهای فراشناختی تفاوت معناداری وجود دارد و این باور نسبت به سایر باورها در بین افراد وسواسی از میزان کمتری برخوردار است. تنها رابطه معنادار مشاهده شده بین صفات شخصیّتی و باورهای فراشناختی، مربوط به رابطه معکوس برون‌گرایی و اعتماد شناختی است و سایر ضرایب مشاهده شده معنادار نیستند. نتیجه‌گیری: یافته­های پژوهش، از مفهوم­سازی فراشناختی و ویژگی­های شخصیّتیِ اختلال وسواس فکری-عملی حمایت می­کند که این یافته مفهوم مهمّی برای علت شناسی، تداوم و درمان این اختلال است.